معناشناسی تحلیلی آیة ﴿ قُلْ ما یَعْبَؤُا بِکُمْ رَبِّی لَوْ لا دُعاؤُکُمْ فَقَدْ کَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَکُونُ لِزاماً ﴾ از منظر مفسران فریقین
نویسندگان
چکیده مقاله:
آیة 77 سورة فرقان در زمرة آیاتی است که اختلاف مفسران دربارة آن، دو رویکرد عمده را نسبت به معنای آیه موجب شده است. در رویکرد اول که رایج‌تر است معنای آیه از جایگاه و منزلت دعا نزد خدا حکایت دارد و ارزش هر انسان را به اندازة دعای او می‌داند. اما رویکرد دوم با نگاهی انذاری، اتمام حجت کردن خدا را دلیل اصلی مخاطب قرار گرفتن منکران وحی و کافران از جانب خدا می‌داند. عامل تأثیرگذار در اختلاف، دو چیز است: 1. تعیین دقیق معنای «دعاء» و تشخیص این‌که واژة دعاء در معنای لغوی خود به کار رفته یا اصطلاحی 2. ترکیب نحوی عبارت «دُعاءُکُم» در آیه و نسبت دادن نقش فاعلی یا مفعولی به «کُم». تعیین میزان درستی هرکدام از دو رویکرد معنایی مسئله‌ای جدی است که تاکنون مغفول مانده‌است. بررسی تحلیلی-توصیفی تفاسیر با تمرکز بر پنج محور: 1. مخاطب آیه 2. درستی‌آزمایی هرکدام از نقش فاعلی و مفعولی برای «کُم» 3. تاریخ گذاری اقوال تفسیری 4. بررسی سیاق و مضمون آیات سوره 5. تحلیل روایات ذیل آیه، نشان می‌دهد معنای اصطلاحی دعاء در این آیه مقصود نیست و رویکرد دوم در معنای آیه صحیح‌تر است.
منابع مشابه
ارزیابی دیدگاه مفسران فریقین دربارة آیة میثاق
در آیات 172 و 173 سورة مبارکة اعراف، حکایتی نقل می‌شود که در تحلیل معنای آن میان مفسران فریقین اختلاف وجود دارد. بعضی از مفسران این حکایت را تمثیل می‌دانند و آن را بر اساس نظریة تمثیل تفسیر می‌کنند و باور دارند که منظور آیات مذکور، جریان متعارف زندگی دنیایی و گرایش درونی انسان به خداست. اما برخی از آنها این حکایت و خطاب نهفته در آن را واقعی می‌دانند. از نظر گروه دوم، عالمی وجود داشته که در آن...
متن کاملاعراف از منظر مفسران فریقین
مسئله «اعراف و اعرافیان» از جمله مسائل مربوط به عالم آخرت است که فقط یک یا دو بار در قرآن کریم ـ آیات 46 تا 49 سوره اعراف به طور مستقیم و آیه 13 سوره حدید، به طور غیرمستقیم ـ با خصوصیاتی مبهم به کار رفته است که این نیز شناخت آن را مشکل‌تر می‌کند. از دیرباز مفسران فریقین ـ شیعه و اهل‌سنت ـ به بررسی چیستی «اعراف» و کیستی «اعرافیان» پرداخته‌اند. در این تحقیق سعی شده است، تا جایگاه و ت...
متن کاملفضایل اخلاقی ویژه زنان از منظر مفسران فریقین
مفسران قرآن کریم در طول تاریخ نسبت به جایگاه زنان در تفاسیر ـ سنّتی، توجیهی، تبیینی، نوگرایانه و جنسیتی ـ فهم خود را از آیات ارائه کرده‌اند که برخی از آنها منجر به برداشت اشتباه و تبعیض آمیز میان زن و مرد در خانواده و جامعه شده است، البته به تدریج دیدگاههای آنها با روی کار آمدن روشهای تفسیری دیگر اصلاح شدند، ولی با این وجود هنوز برخی زنان ارزش وجودی خود را نمی‌دانند. کتابها بیشتر به فضا...
متن کاملمعناشناسی اسماء از دیدگاه مفسران فریقین با تأکید بر آیه خلافت
ویژگی تعلیم اسماء باعث شده است که انسان مقامی بالاتر از مقام فرشتگان مقرب خدا داشته باشد. این مقاله در صدد بررسی چیستی اسماء مورد اشاره در آیه 31 بقره با استفاده از تحلیل سخنان مفسران فریقین است. مفسران شیعه سه نظریه را در مورد اسماء مطرح کرده‌اند: الفاظی که به اشیاء خارجی اشاره دارد، حقایق عینی و خارجی که واسطه خلقت تمام ممکنات عالم می‌باشند و ذخایر غیبی که منشأ پیدایش جهان هستند. مفسران اهل س...
متن کاملفضایل اخلاقی ویژه زنان از منظر مفسران فریقین
مفسران قرآن کریم در طول تاریخ نسبت به جایگاه زنان در تفاسیر ـ سنّتی، توجیهی، تبیینی، نوگرایانه و جنسیتی ـ فهم خود را از آیات ارائه کرده اند که برخی از آنها منجر به برداشت اشتباه و تبعیض آمیز میان زن و مرد در خانواده و جامعه شده است، البته به تدریج دیدگاههای آنها با روی کار آمدن روشهای تفسیری دیگر اصلاح شدند، ولی با این وجود هنوز برخی زنان ارزش وجودی خود را نمی دانند. کتابها بیشتر به فضایل اخلاقی...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 5 شماره 9
صفحات 160- 180
تاریخ انتشار 2019-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023